Dự án sinh kế tỉnh Hà Giang

Tóm tắt dự án sinh kế tỉnh Hà Giang

Dự án sinh kế tỉnh Hà Giang mong muốn cải thiện đời sống bà con dân tộc bằng cách thay đổi quá trình canh tác ngô trồng tại các hộ miền núi bị ảnh hưởng bởi nạn buôn bán người. Dự án gồm: Đánh giá hiệu quả của việc sử dụng chế phẩm sinh học Emina-P và chế phẩm sinh học trừ sâu BT, phân bón dinh dưỡng tinh khiết và phân gà tại 6 hộ gia đình tại các huyện vùng cao ở tỉnh Hà Giang.

Tiến hành phun chế phẩm trong các giai đoạn phát triển của ngô: cây con, xoáy nõn, ra hoa đồng thời bổ sung thêm phân gà, phân NPK bón cho cây, giống sử dụng ở các hộ gồm giống ngô lai và ngô địa phương, thử nghiệm trên những mảnh diện tích khác nhau nhưng đều trên vùng đất đồi. Tiêu chí đánh giá dựa trên quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

Kết quả thu được cho thấy năng suất và chất lượng ngô ở các hộ đều cao hơn so với mọi năm và đạt cao nhất là 82 tạ/ha, đồng thời số lượng sâu bệnh hại giảm đáng kể lượng sâu ít hơn 80% so với mọi năm.

Đặt vấn đề

Ngô là loại lương thực chủ yếu của bà con người Mông tại Hà Giang. Tuy nhiên, sản lượng ngô thu hoạch được hằng năm rất thấp, do ảnh hưởng bởi thời tiết và sâu bệnh hai kéo dài, dẫn đến việc thiếu lương thực cung cấp đủ cho người dân.

Quy trình được thực hiện trên các nương ngô của 6 hộ gia đình được hỗ trợ bởi tổ chức Rồng Xanh. Tiến hành đưa chế phẩm sinh học Emina-P chuyên dành cho ngô, chế phẩm sinh học trừ sâu BT, phân bón đa lượng, phân bón vi lượng của công ty Emi Nhật Bản và phân gà. Đánh giá năng suất và chất lượng ngô từ đó đưa ra phương án giải quyết và cách hỗ trợ giúp hộ khó khăn người Mông nắm bắt được quy trình sản xuất ngô sạch, sản lượng cao.

Quá trình thực hiện

Ngày 16/03/2020 – 21/03/2020 cán bộ của công ty Emi Nhật Bản cùng với thành viên của tổ chức Rồng Xanh lên Hà Giang. Tai đây, kỹ thuật của Emi đã đo đạc diện tích thử nghiệm, hướng dẫn kỹ thuật trồng ngô cho bà con người Mông tại Hà Giang.

Làm đất	Trồng cây con	Chăm sóc cây	Thu hoạch
-Làm đất. -Quốc rãnh cách nhau 70cm -Bón lót 360kg phân gà ủ/ 1 sào bắc bộ theo hốc cách nhau 25cm. -Pha 0.5 lít chế phẩm Emina-P xử lý đất và 0.5 lít chế phẩm trừ sâu BT với 20 lít nước sạch phun 1 sào bắc bộ (trộn với phân hữu cơ bón lót)	-Pha 25ml chế phẩm Emina-P với 1 lít nước, tẩm hạt giống trước khi xuống giống. -Xuống giống 2 hạt cho 1 hố theo hố bỏ phân lót. -Tưới ẩm đậm nếu không có trời mưa. -Sau khi cây nên 2 lá thật tiến hành pha 250ml Emina-P + 250ml trừ sâu BT với 20 lít nước phun ướt thân lá. -Trồng xen các cây họ đậu để tăng hiệu xuất sử dụng đất.	-Pha 250ml EMINA-P + 250ml chế phẩm trừ sâu BT + 0,1 lít dinh dưỡng tinh khiết cho 18 lít nước phun ướt thân và lá. -1 bình phun cho 1 sào. -Định kỳ 20 ngày/ lần. -Khi cây xoắn nõn (cây được 12 lá) tiến hành bón thúc 6kg NPK	-Sau 4-5 tháng tùy loại giống, bắp khô hạt có thể thu hoạch để bảo quản và sử dụng
Tiêu diệt nấm bệnh và trứng sâu trong đất	Kích thíc cây con nảy mầm	Kiểm soát sâu bệnh hại

Kỹ thuật trồng ngô theo quy trình Emi Nhật Bản áp dung tại Dự án sinh kế tỉnh Hà Giang

Nhờ sự giúp đỡ từ cán bộ địa phương theo dõi và hướng dẫn các hộ tiến thành theo đúng kỹ thuật. Ngô sử dụng theo quy trình Emi đã có sự khác biệt so với các hộ kế bên.

Nhìn trên bảng có thể thấy, mật độ gieo hạt và tỷ lệ hạt vào mỗi hốc ở các hộ là khác nhau dẫn đến sự khác nhau về năng suất ngô. Hầu hết mọi người còn tra ba hạt/hốc và mật độ trồng còn cách xa nhau.Tuy nhiên, ngô rất xanh tốt và phát triển và không bị sâu hại tấn công.

Ngô đã ở giai đoạn  8-10 lá, tiến hành phun vi sinh lần 2. Ngô được phun bằng chế phẩm sinh học theo tỷ lệ:  Pha 250ml chế phẩm sinh học EMINA-P + 250ml chế phẩm trừ sâu BT + 0,1 lít dinh dưỡng tinh khiết cho 18 lít nước phun ướt thân và lá . Kết quả cho thấy, lá ngô xanh bóng, tốt và không có sâu bệnh hại.

Có thể thấy, ngô ở các hộ thử nghiệm phát triển tốt hơn, lá xanh bóng, bắp ngô to và không có sâu bệnh hại. Ở nương đối chứng ngô phát triển kém hơn và bị sâu hại tấn công nhiều hơn.

Đánh giá ngô ở các hộ thử nghiệm

Tiêu chí đánh giá hiệu quả thử nghiệm sản suất ngô dựa trên Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khảo nghiệm giá trị canh tác và sử dụng của giống ngô (QCVN 01-56 : 2011/BNNPTNT)

Vườn ngô đối chứng là vườn nhà Chị Vừ với diện tích 1560m² sử dụng giống ngô lai, canh tác theo phương pháp cũ. Ngô được tra vào hốc ( ba hạt/hốc) và để phát triển không cần chăm bón.

Đánh giá riêng ngô ở các hộ

Đánh giá chi tiết được thể hiện trọng bảng dưới đây:

Đánh giá ngô nhà Anh Phứ

Nội dung	Số hàng hạt/bắp	Số hạt/ hàng	Chu vi bắp	Tỷ lệ hạt trưởng thành/ hạt thu được (%)	Khối lượng TB của bắp (g)	Khối lượng hạt/bắp (g)	Năng suất (tạ/ha)	Số bao
Ngô có sử dụng chế phẩm	14	42	15.5	95.5	280	220	82	31 bao/ 3 sào
Ngô không sử dụng chế phẩm	13	40	14	90	200	140	60	25 bao/ 3 sào

Năng suất trung bình của ngô sử dụng chế phẩm đạt 82 tạ/ha. Cao hơn so với năng suất đạt được trên giống ngô lai ở Hà Giang là 72 tạ/ha. Toàn bộ số ngô thử nghiệm năm nay anh Phứ thu hoặc được đạt 886 kg cho 3 sào. (Theo báo Hà Giang http://agro.gov.vn/vn/tID14596_Ha-Giang-Can-nhan-rong-mo-hinh-trong-giong-ngo-lai-moi-cho-nang-suat-cao.html).

Đánh giá ngô nhà Chị Vừ

Nội dung	Giống	Số hàng hạt/bắp	Số hạt/ hàng	Chu vi bắp	Tỷ lệ hạt trưởng thành/ hạt thu được (%)	Khối lượng TB của bắp (g)	Khối lượng hạt/bắp (g)	Năng suất (tạ/ha)
Ngô sử dụng chế phẩm	Ngô lai	12	34	15	90.9	185	162	27.5
Ngô đối chứng	Ngô lai	12	32	13.5	82.3	176	128.3	21.6

Bảng 2: Chỉ tiêu đánh giá ngô vườn sử dụng chế phẩm và vườn không sử dụng chế phẩm tại nhà Chị Vừ

Ở hộ Chị Vừ bắp ngô sử dụng chế phẩm đạt chất lượng tốt hơn, bắp to và đều hạt hơn, khối lượng trung bình của bắp là 185g. Theo Chị Vừ số lượng bao ngô năm nay cao hơn năm ngoái, tổng số bao năm nay đạt được là 64 bao trong khi năm ngoái chỉ đạt 50 bao.

Số lượng ngô bị sâu bệnh bên vườn sử dụng chế phẩm nhà Chị Vừ giảm hẳn, ngô đạt năng suất cao hơn với số lượng hạt đạt tối ưu/bắp. Tổng sản lượng thu hoạch được là 596.3 kg cho 6 sào (27.5 tạ/ha). Trong khi đó ở nương đối chứng có diện tích gấp 2.6 lần thì thu được 1213 kg (21.6 tạ/ha).

Đánh giá ngô nhà Chị Mỷ

Nội dung	Giống	Số hàng hạt/bắp	Số hạt/ hàng	Chu vi bắp	Tỷ lệ hạt trưởng thành/ hạt thu được (%)	Khối lượng TB của bắp (g/bắp)	Khối lượng hạt/bắp (g)	Năng suất (tạ/ha)	Số bao
Chị Mỷ	Ngô lai	12	32	15	88.2	200	140	45.5	22 bao /3 sào

Bảng 3: Chỉ tiêu đánh giá ngô vườn sử dụng chế phẩm phẩm tại nhà Chị Mỷ

Năng suất ngô tại nhà chị Mỷ cao hơn so với mọi năm đạt 45.5 tạ/ha, đồng thời lượng sâu bệnh gây hai cũng giảm tới 82% so với mọi năm. Với giống ngô lại, nhà chị thu hoặc được toàn bộ ngô là 493kg trên 3 sào.

Ngô to và đều hạt hơn, lượng ngô trên mỗi bắp nhiều hơn. Tuy nhiên do giống ngô nhà chị Mỷ không chất lượng bằng các hộ khác, bắp ngô bé hơn và có nhiều ngô lép hơn . Do đó, năng suất nhà chị đạt không cao bằng các hộ cùng thôn.

Đánh giá ngô nhà Anh Sì

Ngô nhà Anh Sì tại Quản Bạ đạt năng suất đứng thứ hai sau nhà Anh Phứ và được thể hiện cụ thể qua bảng đánh giá dưới đây:

Nội dung	Giống	Số hàng hạt/bắp	Số hạt/ hàng	Chu vi bắp	Tỷ lệ hạt trưởng thành/ hạt thu được (%)	Khối lượng TB của bắp (g/bắp)	Khối lượng hạt/bắp	Năng suất (tạ/ha)
Anh Sì	Ngô lai	14	40	14.5	92	250	195	80.2

Bảng 4: Chỉ tiêu đánh giá ngô vườn sử dụng chế phẩm phẩm tại nhà Anh Sì

Ở hộ nhà Anh Sì, năng suất năm nay đạt được 80,6 tạ/ha. Tỷ lệ bắp thu hoạch là 92%, cao nhất trong những năm vừa qua.

Ở nương đối chứng (không sử dụng chế phẩm sinh học) tỷ lệ hạt thấp, rất nhiều bắp ngô không có hạt và mật độ sâu hại cao hơn đến 80%. Ngô nhà anh Sì, bắp đều và đẹp, không bị hư hại và năng suất cao hơn hẳn năm ngoái.

Đánh giá ngô nhà Chị Chở

Nhà chị Chở là một trong hai hộ được hỗ trợ trong dự án sinh kế tại Mèo Vạc. Chỉ tiêu đánh giá ngô nhà chị được thể hiện qua bảng dưới đây.

Nội dung	Giống	Số hàng hạt/bắp	Số hạt/ hàng	Chu vi bắp	Tỷ lệ hạt trưởng thành/ hạt thu được (%)	Khối lượng TB của bắp (g/bắp)	Khối lượng hạt/bắp	Năng suất (tạ/ha)	Số bao
Chị Chở	Ngô địa phương	12	34	14	96.4	180	160	56.9	44 bao / 8 sào

Bảng 5: Chỉ tiêu đánh giá ngô vườn sử dụng chế phẩm phẩm tại nhà Chị Chở

Trên nương nhà Chị Chở số lượng ngô bị sâu bệnh giảm hẳn so với các hộ xung quanh, sản lượng ngô năm nay cao hơn mọi năm đạt 56.9 tạ/ha.Tỷ lệ bắp cao đạt 96.4%. Bắp ngô to, số lượng hạt trên bắp nhiều hơn các hộ xung quanh. Tuy nhiên do mật độ cây nhà chị trồng quá thưa (1m x 1m) dẫn đến năng suất ngô không đạt được tối ưu.

Đánh giá ngô nhà chị Chá

Nội dung	Giống	Số hàng hạt/bắp	Số hạt/ hàng	Chu vi bắp	Tỷ lệ hạt trưởng thành/ hạt thu được (%)	Khối lượng TB của bắp (g/bắp)	Khối lượng hạt/bắp (g)	Năng suất (tạ/ha)
C Chá	Ngô lai	14	36	13.2	93	240	184	78.3

Bảng 6: Chỉ tiêu đánh giá ngô vườn sử dụng chế phẩm phẩm tại nhà Chị Chá

Hộ nhà chị Chá gieo đúng mật độ theo hướng dẫn, nên ở Mèo Vạc năng suất cao hơn nhà Chị Chở đạt 78.3 tạ/ha. Tổng sản lượng nhà chị Chá thu hoạch được là 2.3 tấn cho 8 sào thử nghiệm và số bao ngô thu được đạt 117 bao.

Đánh giá chung ngô ở các hộ

Hình 6:Biểu đồ thể hiện năng suất ngô ở 6 hộ so với ngô đối chứng

Nhìn vào biểu đồ trên có thể thấy, với các hộ ở Quản Bạ năng suất ngô đạt cao nhất ở hộ nhà anh Phứ với 82 tạ/ha. Nhà anh Phứ thực hiện quy trình bón phân kịp thời đồng thời sử dụng giống ngô đạt chất lượng tốt hơn.  Sau đó là ngô nhà anh Sì đạt 80.2 tạ /ha. Nhà Chị Vừ đạt năng suất không cao là do chị sử dụng lại giống ngô lai từ vụ trước, giống thoái hóa gây giảm năng suất đáng kể.

Đối với hai hộ ở Mèo Vạc, nhà chị Chá đạt năng suất cao hơn nhà chị Vừ 78.3 tạ/ha, kết quả đạt được do Chị Chá áp dụng đúng kỹ thuật gieo hạt đúng mật độ và số lượng theo hướng dẫn.

Đánh giá chung đều cho thấy, năng suất ngô cao hơn hẳn so với nương đối chứng, cụ thể nhà anh Phứ cao gấp 3.7 lần, nhà chị Vừ cao gấp 1.3 lần so với ngô không sử dụng chế phẩm. 

Đánh giá chi phí

Chi phí sản suất của mỗi hộ được tính bằng bảng dưới đây:

STT	Hộ gia đình	Diện tích thử nghiệm	Chế phẩm sinh học		Dinh dưỡng tinh khiết	Phân bón		Tổng chi phí	Sản lượng (chỉ tính hạt ngô)	Thành tiền (đối với 1 kg)
			BT	EMINA-P		Hữu cơ (phân gà)	NPK
		(m2)	(lít)	(lít)	(lít)	Kg	Kg	VNĐ	kg	VNĐ
1	Anh Sì	1.440	5	5	2.8	48	24	1.384.000	1154	1.199
2	Chị Mỷ	1.080	4	4	2.1	36	18	1.078.000	345	3.100
3	Anh Phứ	1.080	4	4	2.1	36	18	1.078.000	696	1.549
4	Chị Vừ	2.160	8	8	4.2	72	36	2.156.000	522	4.130
5	Chị Chá	2.880	10	10	2.4	96	48	2.512.000	1.729	1.452
6	Chị Chở	1.800	6	6	2.4	60	30	1.602.000	551	2.904
7	Tổng cộng	10.440	37	37	16	348	174	9.810.000	3.843	13.135

Bảng 7: Chi phí sản suất ra 1 kg ngô ở mỗi hộ

Chi phí dựa trên số lượng thực tế đã đưa vào mỗi hộ sử dụng, theo đúng quy trình sản xuất ngô. Tuy nhiên, do thiếu lượng phân gà thực tế nên có sử dụng thêm phân vô cơ NPK, làm tăng chi phí đáng kể.

Chi tiết về chị phí mỗi loại nguyên vật liệu được thể hiện qua bảng dưới đây:

STT	Vật tư	Đơn giá (VNĐ)	Số lượng (Kg)	Thành tiền (đ)
1	Chế phẩm Emina-P (lit)	80,000	37	2,960,000
2	Chế phẩm BT (lit)	80,000	37	2,960,000
3	Dinh dưỡng tinh khiết (lit)	80,000	16	1,280,000
4	Phân hữu cơ (kg)	1,000	384	10,440,000
5	Phân khoáng NPK (kg)	13,000	174	2,262,000
	Tổng cộng			9,810,000

Bảng 8: Chi phí nguyên liệu đầu vào trong sản xuất ngô

Chi phí thuần để sản xuất ra 1 kg ngô của mỗi hộ tăng lên từ 1.199 đồng đến 4.130 đồng. Ở Quản Bạ, hộ nhà anh Sì đạt chi phí thấp nhất chỉ mất 1.199 đồng/kg. Ở Mèo Vạc, hộ nhà chị Chá có chi phí thấp nhất 1.452 đồng/kg.

Với giá ngô là 6.000 VNĐ/kg lợi nhuận ngô thu về nhà A Phứ là 5.316.000 VNĐ, trong khi đó ở vườn đối chứng với 3 sào sẽ thu được : 3.888.000 VNĐ, mức chênh lệch sẽ là 1.428.000 VNĐ. Chi phí bỏ ra ban đầu nhà anh Phứ là 1.078.000 VNĐ do đó số tiền thu ngô ở vườn thử nghiệm sẽ lãi hơn vườn đối chứng là 350.000 VNĐ.

Chi phí sản suất ngô còn cao là do việc sử dụng để mua phân bón NPK còn nhiều chiếm 25% so với tổng chi phí. Do đó, để đạt tối ưu chi phí sản suất thấp nhất, cần phải thay thế hoàn toàn việc sử dụng phân bón hóa học bằng các loại phân ủ hữu cơ, phân chuồng khoai mục. Bằng việc tận dụng thân ngô cùng với phân bò, gà tại các hộ gia đình, sử dụng chế phẩm sinh học để ủ phân. Phân ủ hoai mục đem bón cho ngô sẽ giúp giảm giá thành sản xuất ngô chỉ còn 900 đồng/kg.

Kết luận 

Năng suất thu được tại 6 hộ thử nghiệm đều cao hơn so với mọi năm và đạt cao nhất tại nhà A Phứ (82 tạ/ha) sau đó đến nhà anh Sì (80.2 tạ/ha), nhà chị Chá đạt (78.3 tạ/ha), nhà chị Chở (56.9 tạ/ha), chị Mỷ (45.5 tạ/ha) và cuối cùng là nhà Chị Vừ (27.5 tạ/ha).

Tỷ lệ sâu bệnh hại trên các hộ đều giảm đến 80% so với các hộ xung quanh. Cây ngô phát triển xanh tốt, lá xanh bóng và không có bệnh.

Thu hái ngô tại Cán Tỷ-Quản Bạ-Hà Giang

Dự án sinh kế tỉnh Hà Giang được đứng ra tổ chức bởi Blue Dragon. EMI Nhật Bản xin cảm ơn vì đã được hỗ trợ rất nhiều trong quá trình làm việc.

Tham khảo bài viết:  Canh tác bền vững: Một công cụ quan trong trong các cuộc chiến chống đói nghèo và buôn bán người

Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ

Công ty Cổ phần Emi Nhật Bản

Địa chỉ: Thửa đất GD 1-15 Cụm công nghiệp Ngọc Hồi – Thanh Trì – Hà Nội

Hotline: 024 3640 8795

Website: eminhatban.vn