Cách ngăn chặn bệnh héo xanh trên cây cà chua

Cà chua là một trong những cây trồng phổ biến ở nước ta. Rất nhiều mô hình trồng cà chua lớn với nhiều loại giống khác nhau được nhân rộng. Tuy nhiên nhà nông thường hay gặp phải nấm bệnh gây ảnh hưởng đến năng suất chất lượng quả đặc biệt là bệnh héo xanh trên cây cà chua.

Nguyên nhân gây bệnh héo xanh trên cây cà chua

Bệnh do vi khuẩn Ralstonia solanacearum, trước đây có tên là Pseudomonas solanacearum gây ra chúng là vi khuẩn Gram âm, hình que, phát triển trong môi trường hiếu khí.

Chúng là một trong những mầm bệnh gây hại cho cây trồng. Các chủng mầm bệnh này ảnh hưởng đến hơn 200 loài thực vật thuộc hơn 50 họ trên khắp thế giới, bao gồm nhiều loại cây trồng, cây cảnh và cỏ dại.

Triệu chứng bệnh héo xanh trên cây cà chua

Ở giai đoạn đầu của bệnh, các triệu chứng héo rũ vi khuẩn đầu tiên thường thấy trên tán lá của cây. Bao gồm héo các lá non nhất là ở đầu cành, vào thời điểm nắng nóng nhất trong ngày. Ở giai đoạn này, chỉ một hoặc một ít lá có thể bị héo và cây có thể phục hồi vào ban đêm khi nhiệt độ mát hơn.

Triệu chứng của bệnh héo xanh vi khuẩn cà chua, biểu hiện héo lá ở ngọn cây. (Ảnh: Đại học Clemson cung cấp)

Khi bệnh phát triển trong điều kiện thuận lợi, toàn bộ cây có thể héo nhanh chóng và bị khô lại mặc dù các lá khô vẫn còn xanh, dẫn đến toàn bộ lá bị héo, vàng làm chết cây.

Một triệu chứng phổ biến khác có thể liên quan đến bệnh héo rũ do vi khuẩn trên đồng rượng là cây còi cọc.

Những triệu chứng này có thể xuất hiện ở bất kỳ giai đoạn nào phát triển của cây, mặc dù trên vườn những cây đang khoẻ mạnh thường bị héo đột ngột khi quả đang phát triển.

Trên thân cây cà chua non, các bó mạch bị nhiễm bệnh xuất hiện những vệt sọc dài, hẹp màu nâu sẫm. Những cây cà chua con còn mọng nước của những giống nhạy cảm cao sẽ thấy hiện tượng gãy thân.

Trong các trường hợp cây nhiễm bệnh nặng, mặt cát ngang của thân cây có thê thấy các mô bị nhiễm bệnh đổi màu nâu.

Dấu hiệu phân biệt giữa héo rũ do nấm và héo xanh vi khuẩn đối với cà chua khi cắt ngang thân cây bị nhiễm bệng nặng có dịch tiết dính, màu trắng sữa. Đó là sự hiện diện của khối lượng dày đặc tế bào vi khuẩn trong các bó mạch bị nhiễm bệnh, đặc biết là trong xylem.

Khi đặt những đoạn thân này vào nước sẽ thấy một chất dính màu trắng chảy ra từ đầu cắt của thân cây. Dòng chảy này chính là dịch rỉ vi khuẩn tiết ra từ các bó mạch.

Điều kiện phát sinh bệnh héo xanh trên cây cà chua

R.solanacearum là tác nhân gây bệnh trong đất và nước, vi khuẩn có thể tồn tại trong môi trường quanh năm và phát triển mạnh ở nhiệt độ cao, mưa nhiều, đất bị ngộ độc.

R.solanacearum thường xâm nhiễm vào cây cà chua qua rễ (qua vết thương hoặc ở những điểm trồi lên của rễ bên). Các sinh vật sống trong đất chẳng hạn như tuyến trùng cắn rễ gây tổn thương và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. Nhiễm trùng thực vật cũng có thể xảy ra thông qua các vết thương trên thân do côn trùng phá hoại.

Thông qua tưới tiêu hoặc các vật liệu máy móc trong nông nghiệp vi khuẩn từ cây bệnh có thể lan sang cây khoẻ. 

Cách ngăn chặn bệnh héo xanh vi khuẩn trên cây cà chua

Bệnh héo xanh do vi khuẩn trên cà chua rất khó kiểm soát và cho đến này chưa có phương pháp nào cho thấy hiệu quả 100% trong việc ngăn chặn bệnh.

Thuốc diệt vi khuẩn (gốc đồng) và thuốc kháng sinh (steptomycin, ampicillin, tetracycline và penicillin) đã cho thấy ít hiệu quả trong việc ngăn chặn R. solanacearum trên đồng ruộng, chúng còn phá hoại môi trường và khá tốn kém để áp dụng.

Sử dụng giống cà chua kháng bệnh, tuy nhiên các giống kháng bệnh có thể tạo ra quả bị giảm kích thước nên không được ưa chuộng trên thị trường. Bên cạnh đó, sức chống chịu bệnh của những giống cà chua này có thể bị thay đổi theo vị trí, nhiệt độ do sự khác biệt về chủng lai tạo.

Việc kiểm soát hoá học bằng cách khử trùng cho đất (dùng chloropicrin) hoặc axit photpho cũng rất tốn kém, hiệu quả không cao và còn làm vi khuẩn tăng khả năng kháng thuốc.

Việc kiểm soát sinh học dựa trên sử dụng vi sinh vật đối kháng với R.solanacearum đã cho kết quả khả quan trong việc phòng trừ bệnh.

Tham khảo: Bệnh khảm ở cây cà chua và cách phòng trừ

Phương pháp hiệu quả nhất để kiểm soát héo rũ vi khuẩn bao gồm:

• Kiểm soát cỏ dại xung quanh vườn và cỏ dại thuỷ sinh xung quanh các ao tưới.
• Nâng độ pH của đất lên 7.5-7.6 bằng cách xử lý vôi trước khi trồng.
• Đảm bảo đất thoát nước tốt, không bị trũng.
• Trồng luân canh trên vườn, tránh trồng những cây cùng họ cà chua.
• Trong quá trình chăm sóc, phun phòng định kỳ bằng chế phẩm sinh học EMINA-P để ngăn chặn héo xanh vi khuẩn lây lan (EMINA-P có chứa vi sinh vật đối kháng với R.solanacearum).
• Dọn sạch tàn dư sau khi thu hoạch.

Nguồn tham khảo: R. solanacearum/Bacterial wilt – Bacterial wilt of tomato (ufl.edu)

Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty cổ phần Emi Nhật Bản

Địa chỉ: Thửa đất GD 1-15, cụm công nghiệp Ngọc Hồi, xã Ngọc Hồi, huyện Thanh Trì, Hà Nội

Hotline: 0243 640 8795

Website: eminhatban.vn